رهبری سازمانی چیست؟

رهبری سازمانی چیست؟

رهبری سازمانی چیست؟ | رهبری سازمانی، رویکردی مدیریتی  دوجانبه است که به‌صورت کاملا هم‌زمان، هم بر منافع افراد و هم برمنافع افراد گروه تمرکز دارد.همچنین رویکرد مدیریت رهبری سازمانی یک نگرش و اخلاق کاری است که یک فرد را در هر نقشی قادر به رهبری سازمان کرده و در واقع وظیفه ی رهبری را بر عهده می گیرد.البته بحث رهبری سازمانی مبحث بسیار پیچیده ای است که صحبت کردن در مورد تمامی جنبه های آن در حوصله ی این مقاله نمی گنجد. اما در حال حاضر فقط می خواهیم 5 مورد از مولفه های رهبری سازمانی را توضیح دهیم.

جهان بینی

مدیریت رهبری سازمانی قبل از هرچیز مستلزم ایجاد درک درستی از جهان بینی خود و دیگران است. تصویری کلی است که از لنزهای مختلفی ساخته شده است که از طریق آن افراد جهان را مشاهده می کنند. این همان هویت ، موضع سیاسی یا دیدگاه مذهبی نیست ، اما همه ی این مباحث را شامل می شود . جهان بینی شامل همه نگرش هایی است که یک فرد در مورد جهان دارد ،اعتقادات  ملموس و ناملموس از زندگی و دنیا . در واقع مبحث جهان بینی با کلیه ی باورها ، اعتقادات و رفتارها و نیروهای بیرونی که بر فرد تاثیر می گذارد،تعریف می شود.دستورالعمل های اجرایی در رابطه با نحوه ی تعامل فرد با دنیا جهان بینی هر فرد را تشکیل می دهد.فردی که توجه نمی کند که چگونه افراد با جهان رابطه برقرار می کنند ، موقعیت بسیار ضعیفی برای رهبری این افراد دارد.علاوه بر این ، رهبری سازمانی مستلزم درک عمیقی  از جهان بینی سازمانی است که از جهان بینی های متنوع و گاه متناقض افراد در آن سازمان تشکیل شده است.

نقاط قوت

برای موفقیت در رهبری به استعداد ذاتی نیاز است. با اینکه گاهی‌ اوقات، بدون رسیدن به دانش و مهارت می‌توان به نقطه‌ی قوت دست پیدا کرد، اما این کار بدون استعداد غیرممکن است. کلید رسیدن به نقاط‌ قوت، شناخت استعدادهای درونی و سپس به‌دست آوردن دانش و مهارت‌های مرتبط با آنهاست. نقاط‌ قوت را می‌توان به عنوان عملکرد بی‌عیب و نقص و مداوم در رابطه با فعالیت خاصی تعریف کرد.
برای اینکه فردی وظیفه‌اش را به نحو‌ احسنت انجام دهد، نیازی نیست که در تمامی جنبه‌های آن وظیفه قوی باشد. در واقع این حالت به دور از واقعیت بوده و عملا ممکن نیست. افرادی که عملکرد خوبی دارند معمولا به جای اینکه نقاط‌ ضعف‌شان را اصلاح کنند، نقاط‌ قوت‌شان را به حداکثر می‌رسانند. آنها منکر نقاط‌ ضعف‌شان نیستند بلکه سعی می‌کنند آنها را به‌خوبی مدیریت کنند، در عین حال که تمرکز اصلی را بر روی نقاط‌ قوت خود می‌گذارند.

مدیریت رهبری سازمانی موفقیت آمیز نیاز به سرمایه گذاری در نقاط قوت و همچنین مدیریت صحیح نقاط ضعف دارد.
اگر فردی در انجام فعالیتی ۹۵ درصد موفق باشد، می‌توان گفت که انجام آن فعالیت برای او نقطه‌ی قوت است. نقطه‌ی قوت لزوما به‌ معنای توانایی نیست.یک توانایی تنها در صورتی تبدیل به نقطه ی قوت و قدرت می شود که بتوان آن فعالیت را بارها و بارها با موفقیت انجام داد.

اجزای به وجو آورنده ی نقاط قوت عبارتند از :

استعدادها - به طور طبیعی تکرار الگوهای فکری ، احساسی و یا رفتارهایی که به طور طبیعی بروز می کنند.
دانش - حقایق و مباحث آموخته شده
مهارت ها – مراحل انجام و چگونگی فعالیت
رشد قدرت و تقویت نقاط قوت  در هر فعالیت ، مستلزم استعدادهای طبیعی خاصی است. اگرچه گاهی اوقات بدون به دست آوردن دانش یا مهارت های مربوطه می توان کاری را با موفقیت انجام داد، اما داشتن قدرت بدون استعداد لازم هرگز امکان پذیر نیست. نکته اصلی برای ایفای یک نقش خوب ، شناسایی استعدادهای غالب و سپس فراگیری دانش و مهارت های مختلف است.برای برتری در آن نقش ، لازم نیست از هر جنبه ای از نقش کاملا آگاه بود بلکه صرفا بایستی روی نقاط قوت تکیه کرده و آنها را تقویت کرد.

اخلاق

رهبری سازمانی نیاز به اخلاقیات دارد. تعهد به اخلاقیات به مدیران کمک می کند تا بین وفاداری و حقیقت ، اجتماع و فرد ، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت و همچنین عدالت در مقابل ترحم تعادل برقرار کنند.اخلاق، مسئله‌ای توافقی و یا تصنعی نیست بلکه نگرشی است که رهبران و مدیران بایستی بتوانند از طریق آن موقعیت های سخت و چالش برانگیز را مدیریت کنند.اخلاق تمامی افراد را موظف به مسئولیت پذیری و در عین حال بی طرف بودن می کند.رهبران موفق در موقعیت های سخت و چالش برانگیزصرفا از دریچه ی اخلاق برای پیدا کردن گزینه ها و راه حل های نهایی استفاده می کنند. در واقع اخلاقیات مانند قطب نمایی است که رهبران به وسیله آن نه تنها خوب را از بد تشخیص می دهند بلکه در تشخیص درست و غلط نیز از آن استفاده می کنند. 

ارتباطات

ارتباط ابزاری برای افراد است تا به صورت فردی یا گروهی با بقیه‌ی افراد جهان تعامل برقرار کنند.منظور از برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی در این مبحث ،صرفا نوشتن متن، ایمیل، تماس تلفنی یا مکالمه‌ی رودررو نمی‌شود، بلکه تمامی این موارد فقط روش های برقراری ارتباط از طریق رسانه های اجتماعی هستند. ارتباط مؤثر نیازمند درک ارزش‌ها، فرضیات، عقاید و انتظارات افرادی است که می‌خواهیم با آنها تعامل داشته باشیم. 
به طور کلی درک و فهم جهان بینی و اعتقادات افراد ، رهبران را قادر به شناسایی تفاوت ها کرده و آنها را متمرکز بر نقاط مشترک جهان بینی افراد می کند تا بتوانند به طور موثر با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و همدیگر را درک کنند. رهبران می‌توانند از موانع ارتباطی، مانند واژه‌ها، لکنت‌زبان، لهجه‌ها و غیره عبور کرده و بر روی پیام افراد تمرکز کنند.

رهبری

در بسیار از موارد خیلی از افراد به دلیل ترس از طرد شدن دوست ندارند نقش رهیری سازمانی را بر عهده بگیرند.رهبران به طور طبیعی افرادی هستند که بر این ترس کاملا طبیعی غلبه کرده و به دنبال ارایه ی الگوی مناسبی از خود،افراد را هدایت می کنند.
رهبران و مدیران اصلا مانند هم نیستند.کلیه رهبران دارای تفکر راهبردی هستند و این باعث می شود که نه تنها چشم انداز سازمان را به خوبی درک کنند بلکه می توانند این چشم انداز را به صورت تاثیر گذار به دیگران نیز انتقال دهند.هر فردی فارغ از هر زمان و نقشی می تواند رهبر باشد.زیر بنای رهبری سازمان مشتمل بر موارد زیر است.

عدالت
راستگویی
احترام به افراد
وفای به عهد

ترکیب این 4 مولفه زیر بنای اصلی  تعیین کننده ی دیدگاه دیگران نسبت به رهبری است.در مبحث رهبری سازمانی درک و شناخت دیگران از رهبر اهمیت بسیار زیادی دارد.اگر یک رهبر نتواند این 4 اصل رهبری را در اعمال و رفتار خود به نمایش بگذارد و یا ویژگی های لازم در زمینه اخلاق ، جهان بینی ، نقاط قوت و نحوه برقراری ارتباط را نداشته باشد قطعا نمی تواند رهبر خوبی باشد . یکی از راههای تشخیص اینکه متوجه شوید که رهبر هستید یا خیر ، این است که به پشت سر خود نگاه کنید و ببینید آیا کسی از شما الگو می گیرد و یا دنباله رو شما است یا خیر اگر متوجه وجود کسی نشدید قطعا رهبر نیستید.
نکته های مهم در پیاده سازی رهبری سازمانی موفق عبارتند از :

•    سعی در درک جهان‌بینی دیگران
•    شناخت و ارتقا نقاط‌ قوت خود
•    به دنبال گزینه ها و راه حل های پنهان بودن 
•    تمرکز بر پیام، نه کسی که پیام را مطرح می‌کند
•    تمرکز بر ارزش‌ها، فرضیات، باورها و انتظارات دیگران
•    استفاده از تئوری‌ها و روش‌های رهبری، مناسب هر موقعیت